О5ону теьенен эрдэ ей оонньуутугар угуйа5ын да кини соччонон сытыы имигэс ейдеех, билбитин олоххо сатаан туьанар киьи буолан улаатар.

   О5о  толкуйдуур, ырытар, анаарар дьо5ура  сайдарыгар,  араас керуннээх ей оонньууларыгар угуйарга,  аныгы олох ирдэбилинэн компьютер кеметунэн, электроннай пособиены туьанан дьарыктаныылары ыытыахха сеп. Урукку кэмнэ улэбит ситиьиилэрин бэйэ онорбут матырыйаалларын кууьунэн билиини биэрэр буоллахпытына, билигин компьютер кеметунэн о5олорго араас ньымалары туьанан чэпчэкитик тириэрдиэххэ сеп. Аныгы технология уйэтигэр иитээччи еркен ейунэн, эт мэйиинэн онорон  таьаарбыт улэтэ улахан оруолу ылар. Мэйии информацияны туьанар дьо5урун ессе урдук таьымна таьаарыы логическай толкуйдааьынна, ейтен айарга бириэмэни кедьуустээхтик туьаныыга уерэтии соруга турар. Бу пособие сурун уратытынан дьарыктаныылар оонньуу быьыытынан бараллара. О5о оонньуу эрэ кеметунэн ситиьиилээхтик уерэнэр кыахтаах.

   «Айыыналыын ахсаан алыбыгар» пособие  «Тосхол» программа5а оло5уран оноьулунна. Пособие 5 – 6 саастаах о5олорго ананар: 10 дьарыктан турар, биирдии  дьарык 2 сорудахтаах. Дьарык барыан иннинэ  о5о5о туттуллар тэриллэрэ тунэтиллэр, экранна  соруда5ы билсэн, ырытыьан баран о5олор хас биирдиилэрэ толкуйдаан толороллор.

1 дьарык:   1. «Геометрическай фигуралар» - сорудахха ханас, уна диэн хайысханы арааран  бэриллибит енунэн кырааскаланар.

                    2. «Ус муннук» - тырыынкаларынан ус муннук оноьуллар.

2 дьарык:       1. «Кердеех фигуралар» - билэр эттиктэрин араас енунэн кырааскалыыллар, быьаараллар.

                         2. «Квадрат» - тырыынкаларынан тэн туерт муннугу онороллор.  

3 дьарык:     1. «Домино» - бэриллибит чыыьыла састаабын ситэрэн биэрэллэр.

                            2.  «Тутааччы» - сэттэ тырыынканы туьанан кербут ойууларын тэн гына онороллорун ситиьии.

4 дьарык:       1. «Кемус балыкчаан» - ус эрээттэн ортоку эрээтигэр балыктар ойууламмыттар, иитээччи соруда5ынан о5о уеьээнни, аллараанны эрээттэри ситэрэн биэрэр.

                             2. «Туннуктэр» - туерт тырыынканы ыллахтарына ус квадрат хаалыахтаах.

5 дьарык:         1. «Ситэрэн биэр» - ахсаан бэрээдэгинэн аьа5ас квадраты ситэрэн биэрэллэр.

                          2. «Харыйачаан» - бэриллибит тырыынкаларынан харыйа ойуутун керен ейуттэн онорор.

6 дьарык:       1. «О5уруот астара» - ахсааны аа5ан аьа5ас квадратка суруйаллар, ахсаан бэлиэлэрин туруоран биэрэллэр.

                          2. «Дьикти туннуктэр»  - икки  тырыынканы уларыттахха туерт квадрат хаалар.

7 дьарык:     1. «Дьыл кэмэ» -  геометрическай фигуранан оноьуллубут ойууну булан бэлиэтиир.

                     2. «Уктэл» - икки  тырыынканы уларыттахха туерт квадрат хаалар.

8 дьарык:     1. «Долгун устун» - хас биирдии ойууну  ахсаанынан аа5ан септеех сыыппараны кытта холбуур.

                     2. «Дьиэ»  - тырыынкаларынан дьиэ онорор.

9 дьарык:    1. «Аптаах сыыппаралар» - бэриллибит чыыьыла састаабын ойуунан керен ситэрэн биэрэллэр.

                    2. «Хайысхатын уларыт» -  дьиэ хайысхатын биир тырыынканы ылан уларытар.

10 дьарык: 1. «О5уруо» - холобуру керен  бэрээдэгинэн ситэрэр.

                    2. «Былаах» - икки тырыынканы ылла5ына былаах ойуутун толкуйдаан таьаарар.

     Бастакытынан , ей улэтин араната (геометрическай фигуралар, еннер, сыыппаралар, ахсаанна туттуллар бэлиэлэр). О5о5о ыйытыы турар. О5о бэйэ билиитигэр эргиллиитин, билэрин – билбэтин чопчулааьынын, иитиллээччи кыа5ар туьаайыллыбыт проблема уескуурун эрэйэр. Ей улэтин сайыннарар ыйытыылары кытта санаа атастаьыыта, о5о истэр кыа5а тэннэ тахсар. Маннык алтыьыыга о5о ейдебулу тутар, сорук ис хоьоонун ейдуур.

   Иккиьинэн, тырыынкалары туьанан араас фигуралары онорор, уларыта тутар.  Бу сорудахха о5о былааннаан, толкуйдаан, айан, сорудах таьаара, толоро уерэнэр.

   Дьарык кэнниттэн иитээччи о5олор бэйэлэрин ал5астарын туьунан санааларын истэр. Ол тумугэр, ейдеебутун ейдеебете5ун о5о быьаарынар кыахтанар. Дьарыктаныыга ыытыллар оонньуулар о5ону сэргэхситэр эрэ буолбаттар. Кинилэр о5о5о билиини, сатабылы инэрэр, толкуйдуур дьо5уру сайыннарар сыаллаахтар.

   Тумуктээн эттэххэ, санаттан сананы, ол иьигэр уерэтии ньымаларыгар эмиэ киллэрэр, айар буоллахха кэнчээри ыччаттарбыт ей – санаа еттунэн сайдыылаах буолаллара мэктиэлиир.